Historia
Z ogromnym żalem przyjęliśmy wiadomość o śmierci śp. Janusza Romaniszyna (1948–2022)
Janusz Romaniszyn był działaczem Solidarności, współpracownikiem Solidarności Walczącej.
Znaliśmy Go jako jako dobrego lekarza. Był lekarzem zakładowym w Hucie Szkła w Stroniu Śląskim, chirurgiem w szpitalu miejskim w Lądku Zdroju. Zaangażował się w pełni w działalność antykomunistyczną. Współorganizował Komitety Założycielskie Solidarności w służbie zdrowia. Był delegatem na Walny Zjazd NSZZ Solidarność Dolnego Śląska oraz delegatem na Krajowy Zjazd w Gdańsku-Oliwie. Po ogłoszeniu stanu wojennego został internowany. Po internowaniu organizował poligrafię drugiego obiegu. Przyczynił się do...
Pamięci Tadeusza Chrząszcza – artysty malarza, architekta wnętrz. (1936–2021)
W październiku 2021 roku, po dwuletnich zmaganiach z chorobą zmarł Tadeusz Chrząszcz, artysta średniego pokolenia, uzdolniony malarz i autor wspaniałych aranżacji, realizowanych w latach sześćdziesiątych i osiemdziesiątych w wielu obiektach na Ziemi Kłodzkiej.
Urodził się w Tarnowie w 1936 roku. Po ukończeniu szkoły średniej rozpoczął studia na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, na Wydziale Malarstwa, pod kierunkiem prof. Marczyńskiego. Dyplom uzyskał w 1963 roku. Pod koniec lat 60., wraz z żoną – lekarzem kardiologiem i córką Basią, obecnie artystką ceramiczką, osiedlają się na Ziemi...
Historia jednego domu
Cykl artykułów pod takim tytułem zainaugurowaliśmy w 2012 roku. Prezentacja przestrzeni historyczno-kulturowej jednego miejsca – jednej ulicy, jednego domu – nie jest taka prosta, wymaga wielu badań, dotarcia do archiwalnej dokumentacji, o ile w ogóle istnieje, stąd nie zawsze żmudne poszukiwania przynoszą oczekiwane informacje.
Ale i tak udało się zaprezentować historię kilku obiektów kłodzkich, w tym: dzieje domu towarowego przy placu Chrobrego 22, remizy strażackiej przy ul. Traugutta, budynku poczty, kina Aurora przy ul. Połabskiej, domu profesora Noconia przy placu Fryderyka Chopina,...
Dawne szkoły w Dolinie Bystrzycy Łomnickiej – Stara Bystrzyca –część 1
Stara Bystrzyca, jako wieś nie ma górskiego charakteru. Praktycznie jest przedmieściem miasta Bystrzycy. Szkoła w Starej Bystrzycy powstała później niż w mniejszych wioskach Doliny: Wójtowicach, Zalesiu czy Nowej Bystrzycy, bowiem do XIX wieku dzieci z tej wioski uczęszczały do szkół w pobliskim mieście. Na początku XIX w., nastąpił gwałtowny wzrost liczby ludności w całym rejonie i zaczęto po kolei poszerzać bazę podstawowego szkolnictwa. Około roku 1818 powstała szkoła w Starej Bystrzycy, pierwsza w całej Dolinie, poza gruntami kościelnymi. Nie był to wtedy jeszcze odrębny budynek,...
Rewitalizacja koszar białych Fortu Owcza Góra w Kłodzku
Dnia 4 stycznia 2022 r. została podpisana umowa z wykonawcą na rewitalizację koszar białych Fortu Owcza Góra w Kłodzku.
11 stycznia zgodnie z umową odbyło się przekazanie wykonawcy placu budowy, tj. firmie Wasama sp.j. z Lądka-Zdroju oraz rozpoczęcie prac przygotowawczych.
Po generalnym remoncie nowoczesny obiekt stanie się kłodzkim inkubatorem przedsiębiorczości, który za zadanie będzie miał pomóc w rozwoju i funkcjonowaniu kłodzkiego biznesu. Obiekt po generalnym remoncie będzie posiadał liczne biura wysokiej jakości oraz sale konferencyjne. Remont koszar białych to pierwszy etap...
Robert Stando (1931-2022) - wspomnienie
Robert Stando – warszawski reżyser i scenarzysta filmów dokumentalnych. Urodził się 16 czerwca 1931 r. w Berlinie. W latach 1946-1951 związany był z Kłodzkiem, gdzie ukończył Liceum Ogólnokształcące im. Bolesława Chrobrego (matura 1951). Przy liceum prowadził teatr amatorski, w którym wyreżyserował „Niemców” L. Kruczkowskiego (1950) i „Wodewil Warszawski” (1951). W Kłodzku więc po raz pierwszy ujawniły się jego reżyserskie talenty. Jak sam podkreślał nigdy nie mieszkał na stałe w Kłodzku, tu po wojennych zawieruchach spotkali się jego rodzice, ale zamieszkali poza nim, w Krosnowicach oraz w...
Wspomnienie: Wiesław Dubiel (1943–2021)
W grudniu 2021 r. z głębokim żalem pożegnaliśmy Wiesława Dubiela – wieloletniego dyrektora Państwowej Szkoły Muzycznej I st. w Bystrzycy Kłodzkiej, skrzypka, pedagoga, animatora życia kulturalnego.
Jego przygoda ze sztuką dźwięku rozpoczęła się w 1953 r. – wtedy zapisał się do bystrzyckiej szkoły muzycznej. Po ukończeniu klasy skrzypiec Józefa Pacuszki umiejętności wiolinistyczne rozwijał w Państwowej Średniej Szkole Muzycznej we Wrocławiu. Równolegle studiował historię na Uniwersytecie Wrocławskim. Całe swoje późniejsze życie zawodowe związał z PSM I st. w Bystrzycy Kłodzkiej – najpierw...
Dawne szkoły w Dolinie Bystrzycy Łomnickiej – ZALESIE
Kolejną wg chronologii powstania, szkołą w Dolinie Bystrzycy Łomnickiej, po Wójtowicach i Nowej Bystrzycy była szkoła w Zalesiu. Z bardzo dużym prawdopodobieństwem można założyć, że powstała w pierwszej połowie XVIII wieku, nieopodal kościoła, który istniał tam od 1717 roku.
Najstarszym nauczycielem, o którym informują dostępne źródła był Ignac Karger, ur. 21 września 1793 r., który ukończył studia nauczycielskie w roku 1820. W Zalesiu spędza większość, a może nawet całość swojej kariery, która trwa ponad 50 lat, do roku 1873. Był m.in. świadkiem wybudowania nowej szkoły, oddanej do użytku...
Dawne szkoły w Dolinie Bystrzycy Łomnickiej – Nowa Bystrzyca – cz. 2 (XX wiek)
Przełom XIX i XX wieku w szkole w Nowej Bystrzycy zaczyna się tym, że w marcu 1900 roku głównym nauczycielem zostaje Hugo Schindler z Voigtsdorf, ale nie z tego sąsiedzkiego (Wójtowice), ale z tego obok Lądka Zdroju (Wójtówka). Jako pomocnicy Schindlera w Nowej Bystrzycy zatrudniani byli:
• August Jaschke (Jäschke) (1900-01), który w tym czasie uczył także dzieci w małej szkole w Spalonej;
• Joseph Thienelt (1902);
• Erich Leister (1903-05), który przyszedł zaraz po skończeniu studiów w Bystrzycy i także uczył dzieci w małej szkole w Spalonej, a po jej rozbudowaniu został tam samodzielnym...
UROCZYSTE OBCHODY UPAMIĘTNIAJĄCE 40. ROCZNICĘ WPROWADZENIA STANU WOJENNEGO – W DUSZNIKACH-ZDROJU
Na zaproszenie Piotra Lewandowskiego burmistrza Dusznik-Zdroju, w oficjalnych obchodach upamiętniających 40. rocznicę wprowadzenia stanu wojennego, przy pomniku ku czci Solidarności, udział wzięli przedstawiciele samorządów gminy, powiatu i województwa, także członkowie dawnej Tajnej Organizacji Robotniczego Oporu w Zakładzie Elektromechaniki Motoryzacyjnej, przybyła także młodzież szkolna i mieszkańcy Dusznik-Zdroju. Powiat Kłodzki reprezentowali: Michał Cisakowski wiceprzewodniczący Rady Powiatu Kłodzkiego, Małgorzata Kanecka członek Zarządu Powiatu Kłodzkiego, Krystyna Śliwińska radna...
Dawne szkoły w Dolinie Bystrzycy Łomnickiej – Nowa Bystrzyca – cz. 1
Z opisu księdza Maxa Tschitschke z Wójtowic, miejscowego historyka z I połowy XX wieku, wiemy, że około roku 1730, powstała pierwsza szkoła w Nowej Bystrzycy. Było to kilka lat po wybudowaniu kościoła w tej miejscowości. Pierwszym nauczycielem w Nowej Bystrzycy był niejaki Englich. Przez kilka lat zajmował się tutaj nauczaniem podstawowych rzeczy jak: czytanie, pisanie i podstawy rachowania. Drugim odnotowanym nauczycielem był Caspar Hannig z Idzikowa. Był wykształcony muzycznie i zajmował się również prowadzeniem chóru kościelnego. Hannig był tutaj przez 12 lat, po czym zrezygnował z...
CZTERDZIESTA ROCZNICA STANU WOJENNEGO –13 GRUDNIA 1981 R.
Każdej rocznicy tego wydarzenia towarzyszą jednostronne, kłamliwe, złośliwe i pełne nienawiści komentarze wypowiadane przez prawicowych polityków na czele z IPN-em. Ciągle są stare sztance, zaśniedziałe, nudne i powtarzane z nienawiścią do autorów stanu wojennego. Z drugiej strony, większość ludzi w Polsce, chociaż minęło już pokolenie, jest przekonana, że mogło się wtedy skończyć tragicznie, gdyby nie stan wojenny, który zapobiegł rozlewowi krwi.
Tak długo, jak będą funkcjonować prawicowi monterzy historii zwani też żelazną gwardią IPN-u, którzy tytuły naukowe zdobyli pod kierunkiem...
Dawne szkoły w Dolinie Bystrzycy Łomnickiej – Wójtowice – cz. 2
August Rupprecht spędził w Wójtowicach 35 lat, obserwując mocne zmiany, które niosła epoka przełomu wieków XIX i XX. Jako już wiekowy nauczyciel uniknął udziału w I wojnie światowej i powitał w 1922 roku, czyli roku swojego przejścia na emeryturę, nowego nauczyciela – Gregora Gudera, który zawitał do Wójtowic po krótkim uczeniu w pobliskiej Hucie (1919–1922), a wcześniej w Starej Bystrzycy (1918). Guder kolejne szlify nauczycielskie (niem. Lehrerprüfung) zdobywał we Wrocławiu. Od pewnego momentu pomagała mu Maria Schramm, prowadząca lekcje robót ręcznych dla dziewcząt. Ponadto, w latach 30....
Z kresowych wędrówek (4)
.ilustracja.jpg "IMG_20210614_210729 (8).jpg")
Listopad to szczególny miesiąc. Miesiąc zadumy i pamięci o tych co już od nas odeszli. W tym czasie odwiedzamy groby najbliższych. Wiele jest jednak miejsc, o których zapomniano a wręcz je niszczono. Wiele jest miejsc – gdzie nikt jeszcze nie postawił należnego im krzyża, tabliczki, nie zapali im znicza. Znajduję je na Kresach. Pocieszające jest jednak, że są tam wspaniali ludzie, którzy przywracają zmarłym rodakom należną im pamięć.
Stąd z wielką przyjemnością goszczę dzisiaj Janusza Balickiego – prezesa Polskiego Towarzystwa Opieki nad Grobami Wojskowymi z siedzibą we Lwowie.
– Panie...
Dawne szkoły w Dolinie Bystrzycy Łomnickiej – Wójtowice – cz. 1
Pewne zapisy świadczą, że najstarsza szkoła w Wójtowicach mogła powstać nawet w roku 1583. Na pewno znajdowała się w bezpośrednim sąsiedztwie protestanckiego kościoła, postawionego w 1566 roku w górnej części wsi. Od 1634 roku kościół stał się katolicki i taka stała się też szkoła. Posyłano do niej dzieci nie tylko z Wójtowic, ale i z nieodległych Huty oraz Młotów. Dzisiaj po tym obiekcie nie ma już śladu, można tylko się domyślać przybliżonej jego lokalizacji naprzeciwko dzisiejszego domu gościnnego „Wataszka”.
Nie są znane też nazwiska najstarszych wójtowickich nauczycieli. Najdawniejsza...
Edward Osowski nie żyje
Rozstał się z życiem w sobotę 14 sierpnia. Tydzień wcześniej obezwładnił Go wylew krwi do mózgu. Tydzień później, wraz z Rodziną, odprowadzało Zmarłego liczne grono osób, z najważniejszymi i powszechnie znanymi nie tylko w Kłodzku. Zaznaczył się bowiem Edward Osowski dobrze, wyraźnie i trwale w tutejszym życiu społecznym.
Jak wszyscy my starsi tutaj, był skądsiś tam z kraju; mianowicie Mazurem był, urodzonym 15 stycznia 1939 roku w Rafałach, mazurskiej wsi, której nie znalazłem na mapach. Ale jest; Internet pokazuje Rafały tuż na zachód od Makowa Mazowieckiego. Dolnoślązakiem został przez...
101 ROCZNICA BITWY WARSZAWSKIEJ ŚWIĘTO WOJSKA POLSKIEGO – 15 SIERPNIA 2021 r.
15 sierpnia 2021 r. w Kłodzku pod Pomnikiem Żołnierza Polskiego obchodzono Święto Wojska Polskiego. Organizatorem obchodów był Zarząd Rejonowy Związku Żołnierzy Wojska Polskiego, Stowarzyszenie Żołnierzy i Przyjaciół Wojsk Górskich „Karpatczycy”, przy wsparciu Starostwa Kłodzkiego, Urzędu Miasta Kłodzko, Kłodzkiego Ośrodka Kultury i drukarni „PERFEKTA”.
W uroczystości brał udział poczet sztandarowy Zarządu Rejonowego Związku Żołnierzy Wojska Polskiego oraz poczet sztandarowy Stowarzyszenia Żołnierzy i Przyjaciół Wojsk Górskich „Karpatczycy”. Obecni byli: przewodniczący Rady Powiatu pan...
KONKURS „WOŁYŃ – PAMIĘĆ POKOLEŃ”
W ostatnim numerze czytaliśmy o uroczystych obchodach 78 rocznicy ludobójstwa na Kresach Wschodnich, jakie miały miejsce w Kłodzku 11 lipca br. Napisano wówczas „w tym dniu szczególne podziękowania składamy wszystkim tym osobom, które niosą pamięć o tym ludobójstwie, pamiętają o ofiarach i przypominają o ich strasznym losie. Pamiętajmy o tych, którzy zginęli tylko dlatego, że byli Polakami”.
Z tą podniosłą kłodzką uroczystością i samym tekstem koresponduje ogłoszony ostatnio podczas Światowego Kongresu Kresowian konkurs „WOŁYŃ – PAMIĘĆ POKOLEŃ”.
Jego organizatorem jest m.in. wspomniany...
Dawne szkoły w Dolinie Bystrzycy Łomnickiej – wstęp
Przez najbliższe kilka numerów chcę zapoznać Szanownych Czytelników z historią dawnych szkół w miejscowościach Kresowej Doliny czyli dorzecza Bystrzycy Łomnickiej. Czym jest szkoła w ludzkiej pamięci i lokalnej społeczności? Budynki szkolne, nazwiska nauczycieli, urzędowe pisma i rejestry, wspomnienia uczniów, opis programów nauczania były dla mnie podstawą opisu dawnych obiektów edukacyjnych, których pamięć chciałem zachować. Wrzesień to dobry moment aby o tym napisać.
Funkcjonujące szkoły podstawowe/powszechne (niem. Regular Schule) w Kresowej Dolinie stanowiły pierwszy i najczęściej jedyny...
Dawne gospody w Dolinie Bystrzycy Łomnickiej (7) - Opoczka czyli epilog
Nie sposób zakończyć opowieści z Doliny Kresowej o dawnych obiektach, służących turystom i mieszkańcom zabawą, strawą a czasem nawet noclegiem, bez zapomnianej dzisiaj Opoczki, czyli niemieckiego Dinters-höhe, która istniała nieco ponad sto lat w odległych zakątkach Gór Bystrzyckich.
Opoczka to dawna kolonia Wójtowic, założona w latach 1825-1841 przez ostatniego prawdziwego wolnego sędziego z Wójtowic – Adolfa Dintera. Niemiecką nazwę odziedziczyła po swoimi fundatorze, chociaż początkowo rozważana była nazwa Skowronki (niem. Lerchenfeld). Ten przysiółek, z mocno rozproszoną zabudową,...
Pamięci Dominika Szczesiaka
Z Dominikiem Szczesiakiem pierwszy raz spotkałem się we wrześniu 1993 roku podczas zebrania rodziców klasy piątej Społecznej Szkoły Podstawowej w Kłodzku, do której uczęszczał jego syn Radek. Dominik okazał się bardzo aktywnym rodzicem: często jeździł z nami w okoliczne góry, jako opiekun pojechał z nami do Łeby na „zieloną szkołę”, układał okolicznościowe rymowanki, skecze i piosenki, współorganizował szkolne ogniska oraz bale i w ogóle był bardzo towarzyską osobą. Szybko się okazało, że Dominik nie należy do osób małomównych, więc podczas naszych spotkań i eskapad poznawałem kolejne etapy...
Dr Mieczysław Rosyk (1909–2002) – jeden z tych, którzy przeżyli Wołyń
W niedzielę 11 lipca, która to data nawiązuje do wydarzeń Krwawej niedzieli w 1943 r., przy pomniku na polanickim cmentarzu odbyła się przygotowana przez Towarzystwo Miłośników Polanicy uroczystość poświęcona ofiarom ukraińskiego ludobójstwa i mająca zachować w pamięci wspomnienie Polaków zamordowanych na Wołyniu. Pamięć tę uczczono poprzez wartę honorową, krótkie wystąpienia i złożenie kwiatów. Padły także słowa, o tych, którzy przeżyli tę masakrę, a po wojnie służyli Polsce.
Tak się składa, że niedawno czytałem wspomnienia prof. Michała Kraussa, ordynatora utworzonego 1 maja 1951 r., a więc...
Pamięci Stanisława Bożka
Szkoda, żeś odszedłeś...
Stanisław Bożek ur. 11.04.1942 r. – zm. 9.05.2021 r.
Działacz partyjny i społeczny, przewodniczący Rady Miejskiej w Radkowie w latach 1998-2001, publicysta, wieloletni współpracownik „Gazety Prowincjonalnej Ziemi Kłodzkiej – Brama”, piszący o ludziach i problemach Radkowa.
Radkowianin z zamieszkania, ale raczej obieżyświat dziennikarski.
Były sekretarz powiatowy Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (PZPR), ale „dusza” człowiek. Taki człowiek w szeregach wówczas jedynie słusznej partii służył za „listek figowy”, bo ... no!! może i u nas nie wszystko jest w porządku...
78. ROCZNICA LUDOBÓJSTWA NA KRESACH WSCHODNICH
Pamiętamy o tych, którzy zginęli tylko dlatego, że byli Polakami.11.07.br. w Kłodzku odbyły się uroczyste obchody 78. rocznicy ludobójstwa na polskiej ludności dokonanego przez ukraińskich nacjonalistów na dawnych Kresach RP.
Obok mieszkańców i rodzin Kresowian w obchodach w Kłodzku uczestniczyli: Maciej Awiżeń starosta kłodzki, Ryszard Niebieszczański członek Zarządu Powiatu Kłodzkiego, Tadeusz Szewczyk prezes Stowarzyszenia Kresowian Ziemi Kłodzkiej, Monika Wielichowska posłanka na sejm RP, Michał Piszko burmistrz Miasta Kłodzka, Zbigniew Tur wójt gminy Kłodzko, radni powiatowi i gminni,...
Dawne gospody w Dolinie Bystrzycy Łomnickiej (6) - Huta i Spalona
Huta i Spalona to najwyżej położone miejscowości Kresowej Doliny, gdzie zabudowany obszar występuje nawet na wysokości powyżej 800 m n.p.m. To prawdziwie górskie miejscowości, „patrzące” z wysokości na okoliczne doliny.
Gospodę w Hucie założono w II połowie XIX wieku. Właścicielem wtedy był Wilhelm Bittner (zm. w 1908 roku) a swój obiekt użyczał także na uczenie zamieszkałych tam dzieci, zanim nie wybudowano odrębnego budynku na ten cel. Natomiast w 1910 roku, w lokalnej prasie, jako gospodarz karczmy ogłaszał się Paul Schramm, ten sam, który wcześniej prowadził karczmę w Starej Łomnicy a po...
- « pierwsza
- ‹ poprzednia
- …
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- …
- następna ›
- ostatnia »